Nooit meer bellen

In de NRC van dit weekend lees ik een opiniestuk met de prikkelende titel ‘Met een telefoon moet je niet bellen’. De schrijvers, Anouk van Kampen en Jan Truijens, betogen dat de voornaamste functie van een telefoon, bellen, niet meer van deze tijd is. Interessante stelling. Ik lees door. Aan het einde van hun verhaal geven beiden aan dat ‘de mensen die zweren bij bellen geen afstand meer durven nemen’. Nou, volgens mij zit een beller altijd nog aardig wat meters, zo niet kilometers, verwijderd van de ander die de telefoon aanneemt. Maar goed, ze proberen een punt te maken: mensen die alleen maar bellen gebruiken ‘een grove manier van communiceren met de schijn van persoonlijkheid’. Tjonge, dat is nogal een aantijging van een gewoonte die al zo’n honderd jaar mensen met elkaar verbindt. Het verhaal ademt overigens sterk een ‘leave me alone, I’m having a bad day’ toon. Ik zou deze schrijvers inderdaad niet graag bellen. Gewoon afstand houden, zoals ze zelf ook aangeven.

Intonatie

Ook al promoten de schrijvers meer afstand en rust in de tent, ik ben bang dat het echt niet voor iedereen geldt. En er komt een moment dat we deze voorstanders van afstand het bellen vroeg of laat opnieuw moeten leren. Ze weten dan niet meer hoe ze hun eigen zwoele stem, intonatie of timing moeten inzetten om bijvoorbeeld telefonisch te vragen of hun sollicitatiemail is aangekomen (heel vaak wordt er namelijk niet op een sollicitatie gereageerd!), een klacht in te dienen (dat kan echt telefonisch, Youp heeft het bewezen) of een internationaal telefoontje te plegen omdat de deal anders niet doorgaat. Ik noem maar wat. Er zijn natuurlijk nog duizend andere redenen waarom je iemand even echt wilt spreken, en je met je enthousiasme, je gevoel, je grappen en grollen iets wilt vertellen. Woorden op een computer, smartphone of iPad doen dat niet en zullen dat nooit helemaal kunnen compenseren. Smileys of huilies of hoe ze ook mogen heten, vervangen dat echte simpelweg niet.

En, en, en!

De twee schrijvers die betogen dat een telefoon bestaat om mee te bloggen, e-mailen of te tweeten maar niet om te bellen, zijn echter een ding vergeten: nieuwe media schaart zich heel eenvoudig naast oude media en zal zich echt niet zomaar laten wegdrukken. Ooit gehoord van en, en, en? Elke situatie vraagt om eigen media. Dus bij een afspraak kies je voor mail. Je mailt die en die dag, zo laat en dit is de locatie waar we elkaar zien. Helder. Bij een rapport dat nog eens door een collega moet worden doorgenomen, is bijvoorbeeld GoogleDocs een perfect middel om samen aanvullingen te maken, geen stem die eraan te pas hoeft te komen. Een mening ventileren naar honderden lezers? Twitter, krant, blog, het schrijvende woord voldoet.

Maar… ontvang je een boos bericht van iemand die er werkelijk toe doet (denk aan een goeie vriend of klant) dan is er maar een mogelijkheid: effe bellen. Menselijk contact, om te voorkomen dat de ander je getypte woorden volkomen verkeerd interpreteert.

Gat in de markt

Ik voorspel dat cursussen “Hoe moet ik bellen?” en “Help, ik durf niet meer echt contact te hebben” over vijf jaar een gat in de markt zijn. Of misschien zijn ze dat nu al. Want het fenomeen telefoonangst bestaat al heel lang. Waarschijnlijk omdat het heel moeilijk is om elkaars emoties te horen, om elkaar de tijd te geven om na te denken en om rustig op de woorden van die ander in te gaan. Of dat nu ‘live’ is of aan de telefoon. Maar het echte contact, met iemand waarvan je houdt, met de zakenrelatie die je een tijdje niet gesproken hebt of met je familie aan de andere kant van de wereld, is het warme contact. En dat blijft. Naast al die andere handige, maar afstandelijker communicatiemiddelen.