Hoe word ik een ‘near-native speaker/writer’?

Ronald van de Krol, een Amerikaan met Nederlandse wortels en jarenlang journalist in Londen en Amsterdam, is DE ideale persoon om ons Nederlanders duidelijk te maken hoe we de puntjes op de i kunnen zetten bij het leren en gebruiken van het Engels. Want ook al denken we dat we het goed kunnen spreken en schrijven, we blunderen er nog flink op los uit onwetendheid of zelfoverschatting.

In zijn alweer vier jaar geleden gepubliceerde boek “Native English for Nederlanders” beschrijft Van de Krol de meest belangrijke aspecten waar Nederlanders zich van bewust moeten zijn als ze het Brits of Amerikaans Engels beter dan normaal willen beheersen. Hieronder grofweg de onderwerpen in zijn boek:

• Nederlanders blinken historisch gezien meer uit in functioneel ontwerp, Engelsen en Amerikanen in dichtkunst en literatuur; dit komt ook in het gebruik van taal tot uiting;
• Verschillende spelling tussen Amerikaans en Brits Engels, zoals ‘color’ vs ‘colour’, organize vs organise;
• Gedragsregels bij het gebruik van de Engelse taal, zoals beleefdheidsvormen en krachttermen;
• Multiculturele termen, eufemismen, metaforen en jargon;
• Valkuilen en beruchte fouten die wij als Nederlanders vaker maken dan ons lief is;
• Andere wijze van schrijven van getallen en leestekens in het Engels; besparing van duizenden euro’s!
• Woorden met dezelfde uitspraak of bijna dezelfde spelling met hele verschillende betekenissen;
• Tot slot een advies van Van de Krol om zo dicht mogelijk bij het niveau van de ‘native user’ van Engels te komen.

Please…

Van de Krol benadrukt in zijn boek hoe belangrijk, ja, zelfs cruciaal het is om naast correcte spelling en grammatica ook de cultuur en etiquette achter het Engels te kennen. Want zonder de kennis van waarom Britten, Amerikanen of Australiërs iets zeggen maak je al gauw zinnen als ‘Give me the book’ in plaats van de beleefde vorm ‘Could you give me the book, please?’ of nog beleefder: ‘I’m sorry but would you mind giving me the book?’. Hoe vaak ik in mijn lessen Engels niet hoor dat studenten die Engelssprekende lui maar overdreven vinden met hun 1000 x ‘please’ en ’thank you’. Dat moet toch korter en praktischer kunnen, hoor je ze zeggen. En daar zit nu juist de crux: de Engelssprekende mens neemt de communicatieve bocht juist heel ruim en speelt met de taal. Een Engelsman/vrouw is veel minder direct dan de Nederlander, terwijl Nederlanders volgens Van de Krol hun taal veel meer als middel gebruiken om iets te bereiken. Vandaar ook dat we bij buitenlanders nogal eens bot overkomen. De Engelssprekende persoon houdt daarentegen van praten om het praten zelf (‘for the sake of talking’). Luister maar eens naar ‘Just a minute’ op de BBC Radio 4 waarin beroemdheden zonder voorbereiding binnen zestig seconden over een zelfgekozen onderwerp praten zonder aarzeling (euh’s) of herhaling. Pfff… een waarachtige woordenwaterval waar je waggly van wordt!

Ik heet u -> I hate you …

Van de Krol geeft ook aan hoeveel respect je kunt afdwingen bij je gesprekspartner in het bedrijfsleven of het alledaagse leven als je op z’n minst wat meer weet van het Engels dan het Engels dat je op school heb geleerd. Het boek is voor iedereen interessant, maar Nederlandse zakenmensen die veel in het buitenland vertoeven, kunnen misschien wel het meest van het boek leren. Voordat zij deals sluiten, hebben ze al heel wat moeten communiceren in het Engels. Dan is het wel handig als je weet welke uitspraken en uitdrukkingen je kunt gebruiken om kracht bij te zetten in onderhandelingen of presentaties. Als je dan als Nederlander vertrouwt op je oppervlakkige kennis van het Engels en de rest op gevoel vertaalt, krijg je zinnen als “Welcome on my presentation” of nog veel erger, dodelijk zelfs: “I hate you all welcome by my presentation”. Dit is wat Van de Krol aangeeft: de gemiddelde Nederlander zal de regels voor grammatica, en met name gebruik van werkwoorden en ‘phrasal verbs (voorzetsels behorend bij werkwoorden) moeten beheersen. Want anders maak je jezelf al gauw schuldig aan Denglish of Dunglish (Dutch-English).* Wat kun je wel tegen je publiek zeggen? I welcome you all to my presentation.

S- en F-woorden

Nog iets waar ik vaak op hamer in de lessen Engels en waar Van de Krol ook veel aandacht aan besteedt: het s-woord en het f-woord, oftewel shit en fuck. Woorden die in ons land te pas en te onpas voorbij komen, omdat wij ze niet als zodanig horen. Het zijn en blijven Engelse woorden, maar oh wee als we ze naar het Nederlands vertalen en uitspreken. Dan klinken ze toch wel onsmakelijk. We lijken doof te zijn voor de echte betekenis van deze woorden. En dat maakt het des te lastiger wanneer we over de grens gaan. Dan zullen we ze echt uit onze vocabulaire moeten bannen om erger te voorkomen. In Engelssprekende landen zijn deze woorden namelijk in de publieke ruimte (winkel, restaurant, school etc) en in de zakenwereld onoorbaar. Nooit zal ik vergeten hoe ik eens in een Engels visrestaurant als puber met de ontleding van mijn vis bezig was, dat niet al te soepel verliep. Voordat ik het wist, floepte het s-woord nogal luid uit mijn mond. Alle Engelsen aan tafel stopten plotseling met hun gesprek en de stilte die volgde heeft mij nog jarenlang nachtmerries bezorgd.

Really well!

Ronald van de Krol geeft aan het einde van zijn boek nog het advies om niet blindelings op anderen te vertrouwen met hun prachtige Engels. Kopieer of imiteer daarom niet jan en alleman; fouten kunnen nogal eens gemeengoed zijn geworden en voordat je het weet bevat je Engels grammaticale slordigheden als ‘The test went real well’ en ‘I am very interesting in this book’.

So, read the book, it is very interesting and you may become really good at English ‘.

* Wil je overigens nog meer lezen over Nederlandse dieptepunten in het Engels? Lees dan de twee bestsellers van oud-Heineken manager Maarten Rijkens ‘I always get my sin’ en ‘We always get our sin too’; hilarische uitspraken en uitdrukkingen van Nederlandse managers die het Engels onvoldoende beheersen en er maar op los vertalen.