Hoe echt is jouw online taaldocent in 2040?
Je zit op een terrasje bij een pizzeria en op de tafel staat een groen plantje. Je kijkt ernaar, maar je twijfelt. Is het echt? Voorzichtig druk je je nagel in een van de blaadjes. Er komt sap uit. Verrek, denk je, ze bestaan: echte plantjes op een tafeltje in de horeca. Waarom vertel ik je dit? Omdat nep tegenwoordig bijna niet meer van echt te onderscheiden valt.
AI
Hoe zal dat zijn in het onderwijs over 15 jaar? Heb jij als cursist dan nog een echte taaltutor of is deze dan allang vervangen door een robot? Online worden dingen steeds echter nu AI ons steeds vaker kan helpen. Sommigen van ons gebruiken ChatGPT al dagelijks. Blijkbaar heeft deze Artificiële tool veel intelligentie en veel potentie. Maar wat is het echte leereffect? Hoe weet je als cursist of alles wat de Language Learning Models (LLM’s) zeggen correct is? En wanneer en in welke situaties heb je nog een echte tutor nodig? En is die tutor dan echt wel echt?
Vlees en bloed
Ik heb goed nieuws: voorlopig wel! Als taaldocent ben ik niet zomaar weg te vagen door een stelletje nulletjes en eentjes. En bovendien weten we anno 2025 nog steeds of een tutor echt is of niet. Maar hoe zit dat over 15 jaar? Hoe weten we in 2040 echt zeker dat onze taaldocent van vlees en bloed is? Die vraag houdt mij al een tijdje bezig. Zeker nu mijn cursisten steeds vaker zeggen: ik praat graag met ChatGPT. Alsof het een mens is, zo praten ze erover. Ik word er bijna jaloers van! En om die jaloezie te temperen zet ik alles op alles om te weten: wat betekent deze technologische ontwikkeling voor ons als taaldocent én voor onze cursisten?
Skype en scepsis
Voordat ik dat kan beantwoorden, ga ik nog even terug naar 2013. Mensen om mij heen keken mij meewarig aan als ik ze vertelde dat ik taalles gaf via de computer. Hoe deed ik dat dan? Enkelen wisten dat je vanuit de hele wereld via Skype kon praten, zelfs gratis, maar een taal leren? Serieus? Met name taaldocenten toonden de nodige scepsis. Hoe kon ik een volwaardige baan hebben op afstand, vanaf mijn zolderkamer? Dat was toch niet professioneel? Ik snapte deze twijfel wel, want het was inderdaad een totaal andere manier van lesgeven. Ik zag buitenlandse cursisten via een scherm, bracht ze iets bij (taal en zelfvertrouwen), vertrouwde ze en ontving daar bovendien ook nog geld voor.
Alle scepsis op een stokje: via Skype privéles geven werkte. Toch duurde het nog tot de pandemie voordat iedereen inzag wat ik al die jaren had gedaan. De meeste taallessen werden en worden nog steeds in een fysiek leslokaal gegeven. Maar al snel na de eerste strubbelingen met online lesgeven in 2020 keerden veel taaldocenten terug naar het gewone leslokaal. Zeker wanneer ze urenlang voor groepen stonden. En dat begreep ik volkomen. Voor mij waren groepslessen in de Covid-tijd ook echt wennen, want ik zag mijn cursisten meestal 1-op-1 waarbij zowel video als audio uiteraard aan stonden. Deze vorm van privéles geven was voor mij als docent echt een privilege; het was zeker niet voor iedereen weggelegd, omdat het kostbaar was, maar als je er eenmaal gewend aan was, werkte het als een tierelier!
Offline ontmoetingen
En zo werkte ik door, 15 jaar lang. Zo’n 90% van alle lessen waren online, maar daar kwam in 2019 verandering in. Ik kreeg steeds meer behoefte om achter mijn computerscherm uit te kruipen en zocht daarom steeds meer Culemborgse bedrijven en cursisten op. Die offline lessen boden een fijne compensatie, want wat was het fijn om elkaar live een hand te kunnen geven, een kopje thee of koffie te drinken in dezelfde ruimte en nog wat na te praten terwijl onze hond enthousiast tegen de cursist begroette. Zo zou het moeten gaan. Ook in 2040. Die balans tussen digitaal en analoog, en vooral dat het ECHTE blijft en van nep kunnen blijven onderscheiden. Maar zal het ook zo gaan?
