Gloeiend mee eens

Ik lees een krant. Bijna elke dag. En soms komt het voor dat je het dan gloeiend eens kunt zijn met iemand. Dat gebeurde net, zo’n half uurtje geleden. Onderwijsdirecteur van het University College in Utrecht, Fried Keesen, beschrijft hoe je in minimaal vier stappen tot beter academisch onderwijs kunt komen:

• selectie aan de poort op geschiktheid en motivatie;
• begeleide vrijheid in het ontwikkelen en verdiepen van de belangstelling;
• kleinschalig interactief onderwijs;
• eisen stellen aan studenten.

Knapperig

Jawel, met deze ingrediënten kun je in mijn ogen studenten pas echt goed bruin bakken. Zo kunnen ze knapperig, vol inhoud en energie, de arbeidsmarkt op. Waarbij ze heel veel bagage meebrengen en niet halfbakken nog het wiel op de werk- of onderzoeksvloer moeten uitvinden. Even het puntje van eisen stellen wat nader bekijken: ik weet uit ervaring dat er op tenminste een hogeschool geen limiet of sanctie bestaat aan het aantal keer dat je kunt herkansen. Oftewel, je kunt gewoon doorgaan. Sommige studenten herkansen zo een keer of zes. Gevolg: docent kijkt telkens weer na, zonder dat hij of zij ervoor betaald wordt en de luie student doet weinig z’n best bij de eerste paar keer. Op het mbo waar ik lange tijd heb lesgegeven, was hiervoor een stokje gestoken; een herkansing was gratis, de eerstvolgende her kostte je 70 euro. Gevolg? Studenten gingen als de sodeju aan de slag! Dat is gewoon hoe een student in elkaar steekt; gaat het geld kosten, dan gaan we rekenen. Slaat de balans negatief uit, dan maken we de afweging wel of niet harder studeren. Simple as that!

Slb’er of tutor

Een ander ingrediënt dat Keesen noemt is de begeleide vrijheid. Mooi gezegd, want zo moet het ook gaan; niet de volledige vrijheid geven (dat kan menigeen niet aan, voordat je het weet zitten ze tijdens je les in de kroeg, ik heb het zelf meegemaakt, zaten er  2 van de 20 leerlingen in mijn klas… de rest combineerde lunch met alcohol en kwam laveloos te laat in de volgende les), maar wel zeggen: dit is je pakket aan verantwoordelijkheden/opdrachten en ik ben erbij als er iets niet duidelijk is. In Engelstalige landen hebben ze daar een mannetje of vrouwtje voor aangesteld die ze tutor noemen. Iemand die van de materie afweet en begeleidt waar nodig. Praat waar nodig, instrueert waar nodig. In zowel hbo als mbo hebben ze tegenwoordig een slb’er, studieloopbaanbegeleider. Ik denk dat een tutor niet helemaal hetzelfde is als een slb’er, maar beide personen doen deels wel hetzelfde: aandacht geven, onzekerheden doornemen, motiveren en de waarheid vertellen als blijkt dat er niet wordt gewerkt. Het is heel heilzaam bijvoorbeeld als iemand tegen jou zegt dat je niet erg geschikt lijkt voor de opleiding. De leermeester is even keihard, maar het voorkomt de beruchte stinkende wond en de student gaat zich (hopelijk) herbezinnen.

Hopelijk voelt de huidige regering zich aangesproken door het betoog van Fried Keesen. Want ik vermoed samen met hem dat we met de bezuinigingen van nu in het hoger onderwijs studenten afleveren die de eindstreep niet erg knapperig halen. Slof en slap, zonder veel inhoud…