Decent descent … vaktaal op hoog niveau?
Afgelopen week reisde ik samen met mijn partner per vliegtuig van en naar Denemarken. Normaalgesproken nemen we een nachttrein, maar de reistijden en prijzen waren zo onprettig dat we een uitzondering hebben gemaakt. Dat vliegen leverde me echter een aardig inzicht op hoe uitspraak van vaktaal niet altijd op hoog niveau wordt beheerst. Toen de daling werd ingezet, lichtte de Nederlandse piloot ons als volgt in: ‘We just started our decent and will land in a few minutes.’ De Engelstaligen in het vliegtuig hoorden hem feitelijk zeggen: ‘Wij zijn net begonnen met onze fatsoenlijke (…) en zullen over enkele minuten landen.’
Klemtoon
Wat ging er mis? De piloot legde de klemtoon op de eerste lettergreep [‘desunt] in plaats van de tweede: [di ‘sent]. De Hollanders in het vliegtuig begrepen de piloot – ook in het Engels – prima. De Denen begrepen vast ook wel wat hij bedoelde, maar zullen misschien even geaarzeld hebben of hij het nu over hun fatsoenlijke gedrag had of over de daling.
Uitwas
Dit soort subtiele verschillen in uitspraak kunnen totale onzin opleveren. Afgelopen juni schreef de NRC Next over een symposium aan de VU in Amsterdam waar wetenschappers aandacht schonken aan het steenkolen Engels dat we nog regelmatig in ons land horen. En vaak ligt dat niet aan een onjuiste vertaling, maar aan een ongelukkige uitspraak. Want ga maar na: hoe spreek jij ‘bed’ in het Engels uit? Als een ‘vleermuis’ (bat) of als ‘slecht’ (bad) of toch op de juiste manier, namelijk als [bedd] (bed)? Een van de organisatoren van dit symposium, docent Engelse taal en taalkunde Laura Rupp, gaf een mooi voorbeeld van een universiteitsrector die de klemtoon op de tweede lettergreep legde bij het woord ‘access’. ‘Toegang tot een netwerk’ werd ‘excess’ [ek ‘ses] (uitwas) tot een netwerk’. Nu is deze rector vast geen ict’er, maar het zou professioneler overkomen als hij zijn speech goed had voorbereid. Inclusief uitspraak.
A decent preparation of pronunciation!
Wil je je beter voorbereiden dan de rector hierboven? Wil je weten hoe je een Engels woord fatsoenlijk en behoorlijk uitspreekt? Handige websites met uitspraaktools zijn:
- Merriam Webster (Amerikaans-Engels)
- ShiporSheep (Brits-Engels)
Succes!
